Unieważnienie umowy frankowej nie tylko dla konsumentów

W odniesieniu do sporów frankowych bardzo często podnosi się, że unieważnienie albo „odfrankowienie” umów o kredyt frankowy dotyczy wyłącznie umów zawieranych przez banki z konsumentami. Niniejszy artykuł ma na celu wykazanie, że nie jest to do końca prawda, tym samym, iż także przedsiębiorcy mają szansę na unieważnienie albo „odfrankowienie” umowy.

Najmocniejsza podstawa prawna do unieważnienia albo „odfrankowania” umowy frankowej, co do której pośrednio wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, to instytucja klauzul abuzywnych. Zgodnie z art. 385¹ k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). W świetle obecnego orzecznictwa sądowego, za bezsprzeczne można uznać, że większość klauzul waloryzacyjnych stosowanych przez banki w umowach frankowych spełnia wyżej wskazane wymogi „przedmiotowe” i tym samym stanowią klauzule abuzywne. Tym samym, możliwe jest unieważnienie albo odfrankowienie umowy o kredyt frankowy.

Jednak, aby postanowienie mogło być uznane przez sąd za niedozwolone muszą być także spełnione wymogi podmiotowe, tj. umowa musi być zawarta przez konsumenta. Zgodnie z art. 22¹ k.c. za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. Powyższe oznacza, że jeżeli umowę o kredyt frankowy zawrze podmiot inny niż osoba fizyczna (np. spółka z o.o.) albo osoba fizyczna, ale czynność prawna będzie związana z jej działalnością gospodarczą, to nie będzie można skorzystać z wyżej omówionej instytucji.

Co jednak ciekawe, orzecznictwo sądowe zdaje się iść także w tym kierunku, że podstawą do unieważnienia umowy o kredyt frankowy może być brak określenia świadczeń stron takiej umowy. Takie stanowisko możemy znaleźć np. w orzeczeniu Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 27 lipca 2018 r. XXIV C 241/17. W wyroku tym, Sąd stwierdził, że sporną umowę należałoby uznać za nieważną ze względu właśnie na fakt, że nie określała ona w sposób prawidłowy wzajemnych świadczeń stron.

Powyższe oznacza, że przed sądem o unieważnienie umowy o kredyt frankowy może walczyć nie tylko konsument, ale także podmiot, któremu przymiot konsumenta nie przysługuje.