Przekształcenie spółki jawnej w spółkę z o.o. w czasach koronawirusa

Wstęp

Wszystko wskazuje na to, że epidemia koronawirusa spowoduje ogromny kryzys finansowy, którego pierwsze oznaki są już widoczne. Tym samym, może warto rozważyć zmianę formy prowadzonej działalności gospodarczej. Zwłaszcza, że ostatnio zostały wprowadzone do Kodeksu spółek handlowych ciekawe zmiany dotyczące procesów transformacyjnych w spółkach. W ramach niniejszego artykułu zostanie krótko rozważona zmiana formy prawnej ze spółki jawnej w spółkę z o.o.

1. Istota przekształcenia

Jak podkreśla się w doktrynie i orzecznictwie, przekształcenie spółek „polega na zmianie formy organizacyjno-prawnej z zachowaniem tożsamości praw i obowiązków podmiotu przekształcanego” (A. Kidyba, Prawo handlowe, Warszawa 2018, str. 576). W naszym przypadku, spółka jawna zatem przekształcałaby się w spółkę z o.o., ale spółka z o.o. byłaby podmiotem tych samych uprawnień co spółka jawna. Doszłoby zatem do zmiany formy prawnej bez utraty przez spółkę swoich praw i obowiązków.  

2. Główny cel przekształcenia

Tym co przede wszystkim odróżnia od siebie różne rodzaje spółek są występujące w nich zasady odpowiedzialności wspólników. W spółce jawnej wszyscy wspólnicy odpowiadają za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem. Natomiast w spółce z o.o. wspólnicy nie ponoszą odpowiedzialności za jej długi.

Przekształcenie pozwoli zatem ograniczyć odpowiedzialność wspólników. Co jednak istotne, takie przekształcenie nie będzie miało wpływu na ich odpowiedzialność za długi powstałe przed dniem przekształcenia.

3. Procedura przekształcenia

Zgodnie z art. 556 Kodeksu spółek handlowych (dalej: k.s.h.) standardowo do przekształcenia spółki wymaga się:

1. Sporządzenia planu przekształcenia spółki wraz z załącznikami oraz opinią biegłego rewidenta;
2. Powzięcia uchwały o przekształceniu spółki;
3. Powołania członków organów spółki przekształconej albo określenia wspólników prowadzących sprawy tej spółki i reprezentujących ją;
4. Dokonania w rejestrze wpisu spółki przekształconej i wykreślenia spółki przekształconej.

Co interesujące, do dnia 1 marca 2020 r., w art. 556 k.s.h. występował także wymóg zawarcia umowy albo podpisania statutu spółki przekształconej. Został on uchylony, ponieważ, jak możemy przeczytać w uzasadnieniu nowelizacji, pozwoli to wyeliminować występujące do tej pory ryzyko obstrukcji przekształcenia przez poszczególnych wspólników spółki przekształcanej poprzez odmowę podpisania umowy (statutu) spółki przekształconej pomimo skutecznego podjęcia uchwały o przekształceniu i dopełnieniu innych wymogów przewidzianych prawem. Tym samym, znowelizowany art. 563 § 2 k.s.h. stanowi, że podjęcie uchwały o przekształceniu zastępuje zawarcie umowy spółki przekształconej albo zawiązanie przekształconej spółki akcyjnej.  

 Co istotne, przepisy k.s.h. przewidują pewne uproszczenia, w stosunku do powyższego, w przypadku przekształcenia spółki osobowej w spółkę kapitałową. Zgodnie z art. 572 k.s.h. w przypadku przekształcenia spółki jawnej, w której wszyscy wspólnicy prowadzili sprawy spółki, nie stosuje się przepisów art. 557-561. To oznacza m.in. brak wymogu sporządzenia przez wspólników planu przekształcenia. Druga część tego przepisu stanowi jednak, że wyłączenie stosowania art. 557-561 k.s.h. nie dotyczy obowiązku przygotowania dokumentów, o których mowa w art. 558 § 2, oraz poddania wyceny aktywów i pasywów spółki badaniu biegłego rewidenta. Jednak, na mocy nowelizacji, zniesiono wymóg dokonania rzeczonej wyceny oraz jej badania w przypadku m.in. przekształcenia spółki jawnej w spółkę z o.o.

Powyższe oznacza, że k.s.h. przy przekształceniu spółki jawnej w spółkę z o.o., w istocie, z dokumentów „rachunkowo-finansowych”, wymaga jedynie przygotowania odpowiedniego sprawozdania finansowego (zob. art. 558 k.s.h.).

Można zatem postawić tezę, że przy odpowiedniej obsłudze prawnej, przekształcenie spółki jawnej w spółkę z o.o. powinno odbyć się obecnie szybko i sprawnie (zakładając oczywiście brak opieszałości właściwego sądu rejestrowego).

4. Wady przekształcenia

Przekształcenie spółki jawnej w spółkę z o.o. nie wiążę się jednak z samymi zaletami. Należy pamiętać o innych zasadach opodatkowania spółek osobowych i spółek kapitałowych. Tym samym, przed dokonaniem przekształcenia powinno być rozważone czy wspólnikom zależy bardziej na wyższych zyskach, czy może jednak na ograniczeniu ich odpowiedzialności za przyszłe długi, które mogą powstać w niepewnych czasach koronawirusa.

Podsumowanie

Przekształcenie spółki jawnej w spółkę z o.o. może stanowić jeden ze sposobów radzenia sobie ze skutkami epidemii koronawirusa. Wszystkich zainteresowanych opisaną transformacją formy prawnej zachęcamy do kontaktu z Kancelarią.